اسپودومن Spodumen
اسپودومن Spodumene
نام اسپودومن Spodumene از واژه یونانی خاکستر سوخته برگرفته شده است. اسپودومن یک کانی پیروکساین حاوی لیتیوم، آلومینیوم و سیلیکات می‌باشد و در طبیعت به رنگ‌های مختلفی دیده می‌شود. فراوانترین آن‌ها رنگ خاکستری مایل به زرد دارند، کانزایت و هیدنایت دو نوع اسپودومن هستند که در جواهرات کاربرد دارند. اسپودومن اغلب به صورت بلورهایی بسیار بزرگ ایجاد می‌گردد.
اسپودومن به عنوان یک گوهر
گاهی اسپودومن در بلورهای شفاف به رنگ‌های صورتی، سبز و زرد ملایمی ایجاد می‌گردد. این نوع اسپودومن ها به صورت گوهر تراش داده می‌شوند اما به دلیل رخ کامل اسپودومن، کاربرد آن‌ها در جواهرسازی محدود به قطعاتی است که در معرض ناملایمات محدودی قرار می‌گیرند.
کونزایت
گونه‌های صورتی تا یاسی اسپودومن با کیفیت گوهری بسیار پربها بوده و تحت عنوان کونزیت Kunzite شناخته می‌شوند. رنگ‌های این نمونه‌ها با حضور منگنز به عنوان یک “رنگساز” (chromophore) ایجاد می‌شود. کونزایت اسپودومن با کیفیت گوهرین است.
کانزایتها دارای رنگ صورتی و ارغوانی هستند و گاهاً اسپودومن صورتی نیز نامیده می‌شوند. در نوع دیگر هیدونایتهای با رنگ سبز که اسپودومن سبز نیز نامیده می‌شوند. کانی‌هایی که با اسپودومن Spodumene اشتباه گرفته می‌شوند: توپاز، تورمالین، پرپدوت، کریسوبریل، دمنتویدگارنت. از تولیدکنندگان بزرگ این کانی می‌توان به کشورهای افغانستان، ایران، (جزیره هرمز)، آمریکا، برزیل، ماداگاسکار، برمه، زیمباوه و کانادا اشاره کرد.
| رنگ |  |
| ترکیب شیمیایی | silicate, LiAl(SiO3)2 |
| سختی | ۶٫۵–۷ |
| شفافیت | شفاف تا نیمه مات |
| وزن مخصوص | ۳٫۰۳–۳٫۲۳ |
| ضریب شکست | ۱٫۶۴۸ – ۱٫۶۷۹ |
| سیستم نوری | DR |
| اختلاف ضریب شکست | ۰٫۰۱۴–۰٫۰۱۸ |
| دیسپرژن | ۰٫۰۱۷ |
| سیستم کریستالی | Monoclinic |
| رنگ سائیدگی | white |
| فرم شکستگی | Uneven to subconchoidal |
| کیلواژ | Perfect prismatic, two directions |
| جلاء | Vitreous, pearly on cleavage |
